Όχι, δεν είναι ιδέα μας ότι η λέξη burnout ακούγεται όλο και πιο συχνά γύρω μας τα τελευταία χρόνια. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι ισχυρίζονται ότι βιώνουν συμπτώματα υπερβολικής κούρασης ή εξάντλησης και η κατάσταση μοιάζει να έχει ξεφύγει από τον έλεγχο, τόσο για τα μεγαλύτερα άτομα, όσο και για τους νεότερους. Όσο όμως και αν μοιάζει με κλισέ η όλη κατάσταση, το burnout είναι ένα αληθινό φαινόμενο της εποχής, με αληθινά συμπτώματα και αληθινές επιπτώσεις στην ζωή όσων υποφέρουν από αυτό. Αναπόφευκτα φέρνει μαζί του σωματική και πνευματική εξάντληση και εξαπλώνεται σαν λεκές σε όλα τα κοινωνικά στρώματα.
Ένας βασικός λόγος για να φτάσει κάποιος σε κατάσταση burnout είναι φυσικά και η εργασία του. Η προσπάθεια να χτίσει κανείς μια καριέρα είναι συνήθως ένας από τους βασικούς λόγους υπερβολικής κούρασης. Σε μια σχετική έρευνα που έγινε το 2021 στην Βρετανία, βρέθηκε ότι περισσότεροι από τους μισούς εργαζόμενους της της χώρας πάλευαν να τα βγάλουν πέρα με το εργασιακό burnout και φυσικά η πανδημία επιδείνωσε την κατάσταση από τότε μέχρι και σήμερα.
Όπως εξηγεί μάλιστα η σύμβουλος καριέρας Alice Stapleton, “Με το γενικό στρες υπάρχει κάποιες συχνά ένα τέλος στον ορίζοντα. Το άγχος όμως που συνοδεύει το burnout μοιάζει καθολικό, αδιάκοπο και χωρίς ορατό τέλος.” Παρόλα αυτά όμως, υπάρχουν τρόποι να το αντιμετωπίσει κανείς, ακόμα και να το σταματήσει και η Stapleton περιγράφει το πως.
Πώς να ξεχωρίσεις το εργασιακό burnout από τις άλλες μορφές του;
Σύμφωνα με το Mental Health UK, τα κοινά συμπτώματα του burnout μπορεί να ποικίλουν από την αμφιβολία για την προσωπική μας αξία και την αναβλητικότητα, μέχρι και αισθήματα ήττας, κόπωσης, ακόμα και κυνισμού. Όπως λέει η Stapleton, η κατάσταση αυτή είναι πολύ διαφορετική από το καθημερινό άγχος. “Ενώ το καθημερινό στρες φέρνει μαζί του έναν συγκεκριμένο τύπο έντασης και ενεργητικότητας, το burnout προκαλεί έλλειψη ενέργειας και επιθυμίας για συγκέντρωση και δράση.”
Επιπρόσθετα τονίζει ότι “το εργασιακό burnout, είναι συνήθως φανερό ότι έχει να κάνει με τον τρόπο που αισθανόμαστε σχετικά με την εργασία μας ή με το εργασιακό μας περιβάλλον.”
Αναπόφευκτα λοιπόν, η έλλειψη ενέργειας που αισθανόμαστε στην εργασία μας, είναι αυτό που τελικά τροφοδοτεί το burnout και μας προκαλεί αισθήματα αποσύνδεσης από αυτήν, έλλειψη κινήτρου, πεσιμισμό και μειωμένη απόδοση. Είναι επομένως σημαντικό να δράσουμε έγκαιρα, αμέσως μόλις διαπιστώσουμε τα συμπτώματα του εργασιακού burnout. Όπως εξηγεί η ίδια, αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε πονοκεφάλους, σε προβλήματα με το στομάχι ή να συμβάλλουν στην επιδείνωση άλλων ασθενειών όπως οι καρδιοπάθειες, η υψηλή αρτηριακή πίεση ή ο διαβήτης.
Φυσικά μπορεί να υπάρξουν επιπτώσεις στην ψυχική και πνευματική μας υγεία, όπως άγχος, πεσμένη διάθεση, αϋπνία και κατάθλιψη.
Μπορεί να πάθω burnout κι ας αγαπώ την δουλειά μου;
Αν έχεις την τύχη να κάνεις κάτι που αγαπάς, είναι συνήθως ευκολότερο να μην πιστεύεις ότι μπορεί να πάθεις burnout. Γνωρίζοντας όμως ότι αυτό συνήθως προκαλείται από την πολύ δουλειά ή την ανισορροπία μεταξύ εργασιακής και μη εργασιακής ζωής, ναι, μπορείς να το πάθεις όσο κι αν αγαπάς αυτό που κάνεις. Για παράδειγμα, όσοι εργάζονται σε επαγγέλματα βοήθειας προς τον συνάνθρωπο, συχνά έχουν επιλέξει να κάνουν αυτή την δουλειά επειδή τους γεμίζει. Παρόλα αυτά δεν είναι καθόλου σπάνιο να πάθουν burnout.
Το χτίσιμο μιας καριέρας είναι ένα απαιτητικό μονοπάτι και παρότι κάποια επαγγέλματα έχουν περισσότερο στρες από άλλα, η στοχοθεσία, η επίτευξη αυτών των στόχων, η αύξηση της παραγωγικότητας και το συναισθηματικό δέσιμο που μπορεί να προκύψει με αυτή την προσπάθεια, έχουν φυσικά μεγάλο αντίκτυπο στην καθημερινότητά μας. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να εντοπίσουμε τα σημάδια του burnout και να τα αντιμετωπίσουμε, άσχετα αν κάνουμε την δουλειά των ονείρων μας.
4 τρόποι για να αντιμετωπίσουμε το εργασιακό burnout
Όπως λέει η Stapleton, το να περιορίσουμε το εργασιακό burnout δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση, δεν είναι όμως και αδύνατο.
- Βάζουμε σε προτεραιότητα την φροντίδα του εαυτού μας. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι θα πρέπει να φροντίζουμε να κοιμόμαστε όσο χρειαζόμαστε, να ασκούμαστε και να τρώμε καλά, ενώ δίνουμε την ευκαιρία στον εαυτό μας να ασχοληθεί με δραστηριότητες που μας προσφέρουν ανακούφιση και χαρά. Γεμίζουμε έτσι την μπαταρία της ενέργειάς μας όσο το δυνατό συχνότερα μειώνουμε τα πράγματα που την αδειάζουν.
- Διαχειριζόμαστε τις προσδοκίες. Μιλάμε με τον εργοδότη μας για τον φόρτο δουλειάς που αντιμετωπίζουμε και του εξηγούμε ότι θα βάλουμε κάποια έργα σε προτεραιότητα, ενώ θα χρειαστεί κάποια άλλα να μείνουν λίγο πίσω. Κάνουμε δηλαδή σαφές το τι μπορούμε να κάνουμε και τι όχι.
- Δημιουργούμε υγιή όρια ανάμεσα στην εργασιακή και την προσωπική μας ζωή. Κλείνουμε τις ενημερώσεις και δεν δεχόμαστε emails και μηνύματα από τον εργοδότη μας μετά το τέλος της ωραρίου μας.
- Αν νομίζουμε ότι η εργασία μας δεν είναι αυτό ακριβώς που θα θέλαμε να κάνουμε, ίσως θα ήταν καλό να δούμε μήπως μπορούμε να την αλλάξουμε, διαλέγοντας μια άλλη που δεν θα μας οδηγήσει ξανά σε burnout
