Η “τεχνική μίας λήψης” είναι ένα καυτό θέμα συζήτησης από τότε που κυκλοφόρησε το “1917” του Sam Mendes, για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρόκειται για μια μέθοδο που χρησιμοποιούν οι σκηνοθέτες για να κάνουν την ταινία να μοιάζει σαν να γυρίστηκε χωρίς διαλείμματα. Ο στόχος είναι να κάνει τον θεατή να αισθάνεται σαν να είναι μέρος της διαδικασίας, όπως, επίσης, και να κάνει τα γεγονότα να μοιάζουν σαν να συμβαίνουν σε πραγματικό χρόνο.
Αυτή η τεχνική δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί, γι’ αυτό και πολλοί σκηνοθέτες τείνουν να την αποφεύγουν. Ο Mendes τα κατάφερε περίφημα στο τελευταίο του έργο, αλλά πόσες άλλες ταινίες έχουν χρησιμοποιήσει αυτή την τεχνική; Αυτές είναι οι δέκα καλύτερες ταινίες που μπορείτε να παρακολουθήσετε αν θέλετε να νιώσετε ότι βρίσκεστε πραγματικά κοντά στους πρωταγωνιστές.
1. Silent House (2011)
Το “Silent House” είναι μια ψυχολογική ταινία τρόμου. Aκολουθεί μια νεαρή γυναίκα, η οποία πηγαίνει με τον πατέρα και τον θείο της να καθαρίσουν ένα παλιό οικογενειακό ακίνητο που ήταν εγκαταλελειμμένο για χρόνια και ξαφνικά τρομοκρατείται από μια ομάδα εισβολέων στο σπίτι.
Ολόκληρη η ταινία παρουσιάζει τα γεγονότα σε πραγματικό χρόνο και είναι γυρισμένη ώστε να μοιάζει σαν να έχει γυριστεί σε ένα πλάνο, παρόμοια με το “Rope” του Alfred Hitchcock, ενώ συνδυάζει την πολυπλοκότητα με τη στερεοτυπική λογική της ταινίας τρόμου.
2. Russian Ark (2003)
Περίπου 2000 ηθοποιοί και κομπάρσοι χρειάστηκαν για τα γυρίσματα του “Russian Arka” στο Χειμερινό Παλάτι της Αγίας Πετρούπολης. Ολόκληρη η ταινία διαδραματίζεται σε ένα γύρισμα 96 λεπτών. Ο σκηνοθέτης Alexander Sokurov ομολόγησε ότι χρησιμοποίησε την “τεχνική του ενός πλάνoυ” επειδή μισούσε το μοντάζ -δεν το έκανε, δηλαδή, για την τέχνη.
Η ταινία ακολουθεί ένα φάντασμα που περιπλανιέται στα δωμάτια και στους διαδρόμους του Χειμερινού Παλατιού στην Αγία Πετρούπολη και συναντά διάφορες ιστορικές προσωπικότητες. Οι ηθοποιοί έπρεπε να κάνουν πρόβες για μήνες, ώστε να προετοιμαστούν για το μονοήμερο γύρισμα. Συνολικά, χρησιμοποιήθηκαν 33 δωμάτια.
3. Utøya: July 22 (2018)
Η ταινία βασίζεται στα γεγονότα που συνέβησαν στην καλοκαιρινή κατασκήνωση του νησιού Utøya στη Νορβηγία, τον Ιούλιο του 2011. Ο σκηνοθέτης Erik Poppe πήρε συνέντευξη από 40 επιζώντες πριν γυρίσει την ταινία, προκειμένου να κάνει τη δράση όσο πιο ρεαλιστική μπορούσε. Χρησιμοποιώντας ένα μόνο πλάνο, η ταινία παρακολουθεί μια κυρία που ονομάζεται Kaja και κινείται μέσα στο camp λίγο πριν και κατά τη διάρκεια της τρομοκρατικής επίθεσης που διήρκεσε 72 λεπτά.
Ο τρομοκράτης εμφανίζεται μόνο από μακριά και το πρόσωπό του δεν φαίνεται ποτέ από κοντά. Οι περισσότεροι από τους χαρακτήρες ήταν φανταστικοί προκειμένου να προστατευτεί η ταυτότητα των θυμάτων. Οι πραγματικές επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν από έναν άνδρα γνωστό ως Anders Behring Breivik, ο οποίος βρίσκεται σήμερα στη φυλακή.
4. Rope (1948)
Ο θρυλικός σκηνοθέτης του Χόλιγουντ Alfred Hitchcock ήταν ο πρωτοπόρος στην τεχνική μεγάλων πλάνων. Μεταξύ των πολλών σπουδαίων ταινιών του ήταν και το “Rope”. Ο Hitchcock χρησιμοποίησε μερικές λήψεις των 10 λεπτών. Θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει πολύ μεγαλύτερες λήψεις αλλά περιορίστηκε στα 10 λεπτά επειδή αυτή ήταν η χωρητικότητα των κινηματογραφικών μηχανών 35 mm εκείνη την εποχή. Ωστόσο, δεν θα παρατηρήσετε κανένα από τα κοψίματα. Παρά τους περιορισμούς, χρειάστηκαν μόνο 10 πλάνα για να ολοκληρωθούν τα γυρίσματα. Αυτό ήταν ένα απίστευτο κατόρθωμα για τη δεκαετία του 1940.
Ο αγαπημένος σκηνοθέτης χρησιμοποίησε ένα μόνο πλάνο προκειμένου να αποτυπώσει πραγματικά την αίσθηση του θεατρικού έργου στο οποίο βασίστηκε η ταινία. Η πλοκή είναι επίσης αρκετά ενδιαφέρουσα. Δύο νέοι σκοτώνουν τον πρώην συμφοιτητή τους από το Πανεπιστήμιο του Harvard, έτσι για πλάκα, για να δουν αν μπορούν να διαπράξουν το τέλειο έγκλημα.
5. Time Code (2000)
Τέσσερα πλάνα χρησιμοποίηση ο σκηνοθέτης Mike Figgis για το “Time Code” και τα εμφάνισε όλα με μια διαχωρισμένη οθόνη. Όλα τα πλάνα τρέχουν ταυτόχρονα για 93 λεπτά. Ο ήχος αυξάνεται και μειώνεται συνεχώς για κάθε τεταρτημόριο, προκειμένου ο θεατής να καταλάβει τι συμβαίνει
Η ταινία παρακολουθεί διάφορους ανθρώπους στο Λος Άντζελες καθώς κάνουν προετοιμασίες για τα γυρίσματα μιας ταινίας. Είναι μια ταινία για μια ταινία και έχει γυριστεί με πρωτοποριακές κινηματογραφικές τεχνικές. Πρόκειται για ένα αριστούργημα παρότι μπορεί να δυσκολεύει τον θεατή που πρέπει να παρακολουθήσει και τις τέσσερις μίνι-οθόνες.
6. Son Of Saul (2015)
Για 107 λεπτά, η κάμερα ελάχιστα απομακρύνεται από το πρόσωπο του πρωταγωνιστή στο “Son Of Saul”. Ο άνθρωπος που είναι γνωστός ως Saul Ausländer αποκτά από πρώτο χέρι την εμπειρία ενός κολαστήριου, σε ένα γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης και αναγκάζεται να συμμετάσχει στη δολοφονία άλλων κρατουμένων προκειμένου να διατηρήσει τη δική του ζωή.
Το “Son Of Saul” έτυχε καλής υποδοχής από τους κριτικούς, κέρδισε το βραβείο καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας στα Όσκαρ και έχει βαθμολογία 96% στο Rotten Tomatoes. Είναι ενδιαφέρον ότι ήταν μόλις η πρώτη ταινία που ο σκηνοθέτης László Nemes είχε κάνει ποτέ στην καριέρα του. Και αυτό θα λέγαμε ήταν ένας πολύ καλός τρόπος για να ξεκινήσει κανείς.
7. Birdman (2014)
Ο σκηνοθέτης Alejandro G. Iñárritu πειραματίστηκε με μεγάλα πλάνα στην ταινία “The Revenant”, αλλά για το “Birdman”, το πήγε μέχρι τέλους. Προφανώς γύρισε κάθε σκηνή περίπου 15 με 20 φορές και τις ένωσε όλες μαζί για να φαίνονται σαν μία λήψη. Η αφοσίωση απέδωσε καρπούς, με την Ακαδημία να του δίνει άλλο ένα Όσκαρ.
Το “Birdman” αφηγείται την ιστορία του Riggan (Michael Keaton), ενός ηθοποιού που δεν είναι πια δημοφιλής. Στο απόγειο της φήμης του, ο Riggan ήταν γνωστός για τον ρόλο του υπερήρωα “Birdman”. Πλέον, προσπαθεί να αναζωογονήσει την καριέρα του ανεβάζοντας ένα θεατρικό έργο στο Μπρόντγουεϊ που αποτελεί διασκευή ενός διηγήματος.
8. Victoria (2015)
Σε αντίθεση με άλλες ταινίες που μοντάρονταν για να μοιάζουν με μία μόνο λήψη, το γερμανικό αστυνομικό θρίλερ “Victoria” γυρίστηκε στην πραγματικότητα χωρίς περικοπές σε τρεις μόνο λήψεις, η καθεμία από την αρχή μέχρι το τέλος. Η ταινία αφηγείται την ιστορία μιας γυναίκας και μιας ομάδας ανδρών που προσπαθούν να ληστέψουν μια τράπεζα κατά τη διάρκεια της νύχτας, αλλά τίποτα δεν εξελίσσεται όπως τα περίμεναν.
Ο σκηνοθέτης Sebastian Schipper γύρισε ολόκληρη την ταινία από τις 4:30 π.μ. έως τις 7:00 π.μ. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, έκανε τρεις προσπάθειες κινηματογράφησης χωρίς να σταματήσει την κάμερα. Στο τέλος, το μόνο που απέμενε ήταν να αποφασίσει ποιο από τα τρία πλάνα ήταν καλύτερο. Ήταν ένα τεράστιο ρίσκο, αλλά όλα κατέληξαν καλά. Το “Victoria” μετατρέπει κυριολεκτικά τον θεατή σε έναν από τους επίδοξους ληστές, γι΄ αυτό δεν αποτέλεσε έκπληξη το γεγονός ότι κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας μεγάλου μήκους στα Γερμανικά Βραβεία Κινηματογράφου.
9. Blind Spot (2018)
Το “Blind Spot” αφηγείται την ιστορία μιας οικογένειας που παλεύει να συμβιβαστεί με το γεγονός ότι η κόρη τους έχει υποστεί έναν τρομερό τραυματισμό από τον οποίο δεν θα αναρρώσει ποτέ. Ο σκηνοθέτης δεν σου δίνει καμία ευκαιρία να κάνεις ένα διάλειμμα από τη θλίψη. Όταν παρακολουθείς την ταινία, είσαι υποχρεωμένος να νιώσεις τον πόνο της οικογένειας.
Τα συναισθήματα είναι βαθιά στο “Blind Spot”. Όταν τελειώνει, υπάρχει ένα μείγμα ανακούφισης και θλίψης. Ανακούφιση επειδή ο πόνος έχει τουλάχιστον σταματήσει και θλίψη επειδή δεν έχει βρεθεί λύση. Η ταινία επιλέχθηκε ως η νορβηγική συμμετοχή για την καλύτερη ξενόγλωσση ταινία στα Όσκαρ.
10. 1917 (2019)
Το “1917” είναι ξεκάθαρα η καλύτερη μίας λήψης ταινία που έγινε ποτέ. Ο Sam Mendes μας έκανε όλους να νιώσουμε ότι τρέχαμε μαζί με τους υποδεκανείς William Schofield και Tom Blake, καθώς προσπαθούσαν να σώσουν μια άλλη μονάδα από ενέδρα των γερμανικών δυνάμεων.
Σε συνέντευξή του στο Vox, ο σκηνοθέτης Sam Mendes εξήγησε γιατί αποφάσισε να χρησιμοποιήσει ένα μόνο γύρισμα: “Ήθελα να αφηγηθώ αυτή την ιστορία σε δύο ώρες “πραγματικού χρόνου”… Σε μια ταινία που λειτουργεί περισσότερο σαν ένα θρίλερ αντίστροφης μέτρησης, ήθελα το κοινό να νιώθει κάθε δευτερόλεπτο που περνάει και να κάνει κάθε βήμα μαζί τους, αλλά και να έχει επίγνωση της γεωγραφίας, της απόστασης και της φυσικής δυσκολίας”.
